Oregano (Origanum vulgare) to zioło należące do rodziny mięty (Lamiaceae). Jest stosowane od tysięcy lat w medycynie ludowej przy rozstroju żołądka, dolegliwościach układu oddechowego oraz infekcjach bakteryjnych.

Liście oregano mają silny aromat i lekko gorzki, ziemisty smak. Przyprawa ta była używana w starożytnym Egipcie i Grecji do przyprawiania mięs, ryb i warzyw.

Obecnie jest również bardzo popularną przyprawą, żaden włoski sos do makaronu czy pizzy nie obędzie się bez oregano. Jednak to co znajduje się w skoncentrowanym olejku eterycznym oregano znacznie wykracza poza prozdrowotne właściwości ziół.

Dzikie oregano rośnie nad Morzem Śródziemnym, m.in. we Francji, w Hiszpanii, we Włoszech, a także w Azji Południowej. Aby wyprodukować 1 gram olejku potrzebne jest ponad tysiąc razy więcej dzikiego oregano.

Olejek z oregano zawiera między innymi dwa silne związki – karwakrol i tymol. Liście rośliny zawierają również różne związki przeciwutleniające, między innymi takie jak fenole, triterpeny, kwas rozmarynowy, kwas ursolowy i kwas oleanolowy.

DONIESIENIA NAUKOWE

1.     Karwakrol, fenol monoterpenowy, ma szerokie spektrum działania, które obejmuje zapobieganie psuciu się żywności, przeciwdziałanie patogennym grzybom, drożdżom i bakteriom, a także mikroorganizmom chorobotwórczym u ludzi, zwierząt i roślin, w tym mikroorganizmom lekoopornym i tworzącym biofilm.

Badanie: „Naturalny związek roślinny karwakrol jako środek przeciwbakteryjny i przeciwbiofilmowy: mechanizmy, synergie i bioinspirowane materiały przeciwzakaźne” https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30067078/

2.     Olejek oregano stanowi źródło naturalnych substancji przeciwbakteryjnych, które wykazały potencjał do zastosowania w układach patogennych.

Badanie: „Skład olejków eterycznych i aktywność antybakteryjna Origanum vulgare subsp. glandulosum Desf. na różnych etapach fenologicznych” https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3868303/

3.     W 2011 r. Journal of Medicinal Food opublikował badanie, w którym oceniano działanie przeciwbakteryjne olejku oregano na pięć różnych rodzajów bakterii. Po ocenie właściwości przeciwbakteryjnych olejku oregano, wykazał on znaczące właściwości przeciwbakteryjne wobec wszystkich pięciu gatunków. Najwyższą aktywność zaobserwowano przeciwko E. coli, co sugeruje, że olejek oregano może być potencjalnie stosowany do promowania zdrowia przewodu pokarmowego i zapobiegania zatruciom pokarmowym.

Badanie: „Aktywność antyoksydacyjna i przeciwdrobnoustrojowa olejków eterycznych uzyskanych z oregano (Origanum vulgare ssp. hirtum) przy użyciu różnych metod ekstrakcji” https://www.liebertpub.com/doi/abs/10.1089/jmf.2010.0098

4.     Badanie z 2013 r. opublikowane w Journal of the Science of Food and Agriculture wykazało, że olejek oregano może zastąpić syntetyczne chemikalia stosowane przez przemysł rolniczy. Naukowcy odkryli, że olejek oregano zahamował wzrost siedmiu testowanych szczepów bakterii, czego nie były w stanie zrobić inne ekstrakty roślinne.

Badanie: „Skład chemiczny i bioaktywność różnych ekstraktów z oregano (Origanum vulgare) i olejku eterycznego” https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23553824/

5.     Aktywne związki olejku z oregano (takie jak tymol i karwakrol) mogą pomóc w walce z bólami zębów i uszu spowodowanymi infekcjami bakteryjnymi. Badanie z 2005 roku opublikowane w Journal of Infectious Diseases wykazało, że „olejki eteryczne lub ich składniki umieszczone w przewodzie słuchowym mogą zapewnić skuteczne leczenie ostrego zapalenia ucha środkowego”.

Badanie: „Skuteczne leczenie eksperymentalnego ostrego zapalenia ucha środkowego poprzez podanie lotnych płynów do kanału słuchowego” https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15871121/

6.     Badanie opublikowane w International Journal of Clinical and Experimental Medicine  wykazało, że fenole zawarte w olejku z oregano mogą pomóc w ochronie przed toksycznością metotreksatu u myszy.

Badanie: „Ochronne działanie karwakrolu i granatu przed uszkodzeniami jelit wywołanymi metotreksatem u szczurów” https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4658926/

7.     Badania przeprowadzone w Holandii wykazały, że olejek eteryczny z oregano może również „zapobiegać przerostowi bakterii w jelicie grubym podczas doustnej terapii żelazem”. Stosowana w leczeniu niedokrwistości z niedoboru żelaza, doustna terapia żelazem powoduje szereg problemów żołądkowo-jelitowych, takich jak nudności, biegunka, zaparcia, zgaga i wymioty.

Badanie: „Zjadliwość Salmonella enterica Serovar Typhimurium wywołana żelazem na granicy nabłonka jelitowego może zostać zahamowana przez karwakrol” https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3957860/

8.     Jedno z badań wykazało, że moczenie stóp w ciepłej wodzie z dodatkiem olejku oregano hamuje rozwój grzybów wywołujących grzybicę stóp.  

Badanie: „Połączony wpływ ciepła, olejków eterycznych i soli na aktywność grzybobójczą przeciwko Trichophyton mentagrophytes w kąpieli stóp” https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17287720/

9.     Badanie z 2014 r. opublikowane w czasopiśmie Global Advances in Health & Medicine wykazało, że stosowanie ziołowych środków przeciwdrobnoustrojowych jest równie skuteczne, jak antybiotyk zwykle podawany w leczeniu SIBO. Kiedy 104 pacjentów zdiagnozowanych z SIBO (za pomocą testu oddechowego z laktulozą) leczono ryfaksyminą (1200 miligramów) lub ziołowymi środkami przeciwdrobnoustrojowymi przez okres czterech tygodni, wyniki wykazały, że 46 procent pacjentów leczonych ziołowymi środkami przeciwdrobnoustrojowymi doświadczyło poprawy objawów w porównaniu z zaledwie 34 procentami pacjentów leczonych antybiotykiem ryfaksyminą. Ponadto 14 z 44 pacjentów, którzy nadal mieli SIBO po cyklu leczenia ryfaksyminą, zostało następnie poddanych leczeniu ziołowymi środkami przeciwdrobnoustrojowymi. Pięćdziesiąt siedem procent odpowiedziało pozytywnie na leczenie ziołowe, nawet po tym, jak antybiotyki nie przyniosły poprawy.

Badanie: „Terapia ziołowa jest równoważna z ryfaksyminą w leczeniu przerostu bakteryjnego jelita cienkiego” https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4030608/

10.   „Olejek z oregano śródziemnomorskiego Oreganum vulgare podawano doustnie 14 dorosłym pacjentom, których stolec miał pozytywny wynik testu na pasożyty jelitowe, Blastocystis hominis, Entamoeba hartmanni i Endolimax nana. Po 6 tygodniach suplementacji 600 mg emulsji olejku z oregano dziennie, nastąpił całkowity zanik Entamoeba hartmanni (cztery przypadki), Endolimax nana (jeden przypadek) i Blastocystis hominis w ośmiu przypadkach. Ponadto wyniki Blastocystis hominis spadły w trzech dodatkowych przypadkach. Objawy żołądkowo-jelitowe uległy poprawie u siedmiu z 11 pacjentów, u których wynik testu na Blastocystis hominis był pozytywny.”

Badanie: „Hamowanie pasożytów jelitowych przez emulsję olejku z oregano in vivo” https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10815019/

11.   Badanie wykazało, że skojarzone wspieranie organizmu myszy olejkami eterycznymi z tymianku i oregano pomogło zmniejszyć produkcję cytokin prozapalnych, a tym samym może pomóc złagodzić zapalenie okrężnicy (rodzaj choroby zapalnej jelit) u myszy.

Badanie: „Efekty połączenia olejków eterycznych z tymianku i oregano na zapalenie jelita grubego wywołane przez TNBS u myszy” https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC2233768/

Olejek oregano jest bardzo silną substancją i trzeba zachować ostrożność stosując go.